FAQ - Kleiklinkers
Algemeen
De Vande Moortel vormbak kleiklinker, vervaardigd uit gebakken klei, is een hoogstaand en kwalitatief verhardingsmateriaal voor private en openbare projecten met klasse. Onze kleiklinkers zijn een authentiek, karaktervol en wereldwijd gebruikt verhardingsmateriaal. Ze zijn beschikbaar in unieke kleuren en formaten zoals het ecologische ECO-7-size-formaat. Kleiklinkers worden ook wel "gebakken klinkers" of "straatbakstenen" genoemd.
De verschillende kleuren, formaten en de diverse legverbanden creëren eindeloze mogelijkheden voor elke ontwerper. Zowel sfeervolle tuinpaden, afboordingen, trappen, terrassen en opritten, als openbare pleinen, straten en voetpaden worden systematisch met dit product aangelegd. Kleiklinkers zijn ook makkelijk te combineren met andere materialen. Dankzij hun natuurlijk karakter passen ze in elke omgeving. Kleiklinkers kunnen ook perfect gebruikt worden voor een creatieve vloerafwerking binnenshuis.
Het gebruik van straatbakstenen zorgt voor een opwaardering van elk project, zowel openbaar als privaat. Kiezen voor een kwaliteitsvolle Vande Moortel kleiklinker geeft je tal van voordelen.
Hoogwaardige kwaliteit
Kleiklinkers zijn van hoogwaardige kwaliteit. Het product dankt zijn sterke eigenschappen aan de uitstekende samenstelling van de klei en de moderne technieken die worden toegepast tijdens het bakproces. Kleiklinkers worden gebakken in een tunneloven op een temperatuur van meer dan 1180 °C. Hierdoor verkrijgen de klinkers hun unieke hoge hardheid, slijtvastheid en een zeer lage wateropname. Bovendien zijn kleiklinkers zeer vorstbestendig en komen de klinkers met CE- en BENOR-certificaat.
Duurzaam product
Kleiklinkers zijn zeer duurzaam. In veel historische binnensteden ligt tot vandaag dezelfde bestrating als enkele eeuwen geleden. Bovendien kunnen gebakken klinkers meer dan één keer gebruikt worden. Door hergebruik is dit duurzaam bouwmateriaal zeer ecologisch en economisch verantwoord. Kleiklinkers hebben een levenscyclus van meer dan 150 jaar en behouden hun economische aankoopwaarde.
Sfeervol, veelzijdig en 100% natuurlijk
Kleiklinker combineert duurzaamheid met subtiliteit in afwerking. Een kleiklinkerbestrating oogt bijzonder, ook op detailniveau. Van dichtbij is de grote variëteit in structuren zichtbaar: van onbezand tot bezand of een verouderde uitstraling.
Gebakken klinkers uit hoogwaardige klei zijn in vele uitvoeringen verkrijgbaar. Door ze te combineren met verschillende kleuren, formaten en legverbanden krijgt ieder straatwerk een eigen uitstraling. Van authentiek tot modern of van natuurlijk tot stedelijk.
De keuze voor kleiklinkers draagt bij aan een positieve beleving. De natuurlijke uitstraling van gebakken klinkers is perfect te combineren met uiteenlopende bestratingsmaterialen in elke omgeving.
Kleurecht en kleurvast
De kleiklinker is absoluut kleurvast. De kleur wordt bepaald door een receptuur van verschillende kleisoorten die bij temperaturen tot ca. 1180 °C worden gebakken. Zo ontstaat een 100% kleurvast product dat in de loop der tijd geen verandering ondergaat. Door met de receptuur en de baktemperatuur te spelen, ontstaat een kleurpallet aan kleiklinkers. En dit zonder toevoeging van artificiële pigmenten.
Dankzij de natuurlijke kleurvastheid, echtheid en de kwalitatieve eigenschappen zijn kleiklinkers een uitermate circulair en herbruikbaar bouwmateriaal zonder waardeverlies. Oude, gebruikte straatstenen worden vaak terug verkocht aan prijzen die afhankelijk van het formaat, kwaliteit en marktaanbod bijna gelijk zijn aan de prijs van nieuwe materialen.
Onderhoudsvriendelijk
Kleiklinkers zijn bestand tegen uitzonderlijke omstandigheden. De methode en de intensiteit van onderhoud is afhankelijk van het gebruik en de omgeving. In alle gevallen zijn kleiklinkers makkelijk te behandelen, zonder gevaar voor beschadiging of verkleuring. Ze zijn ook ongevoelig voor dooizouten en hebben een hoge resistentie tegen de meeste chemische stoffen.
Milieuvriendelijk - Ecologisch
Kleiklinkers worden uitsluitend vervaardigd uit natuurlijke grondstoffen. Ze bevatten geen elementen die schadelijk zijn voor het milieu.
De kleiwinning gebeurt regionaal, wat zorgt voor korte transportafstanden. Of het transport gebeurt over water, waardoor de CO2-uitstoot beperkt wordt.
De productie is milieuvriendelijk. Bij het productieproces wordt gewerkt met de nieuwste tunnelovens met een laag energieverbruik. Dat energieverbruik wordt continu gemonitord.
Kleiklinkers onderscheiden zich voornamelijk van betonklinkers door hun kleurechtheid. Een kleiklinker wordt enkel gemaakt door het bakken van zeer hoogwaardige klei op een hele hoge temperatuur van 1180 °C. Er worden geen kleurpigmenten toegevoegd.
Hierdoor verkrijgen we:
- zeer hoge kleurvastheid
- een hoge weerbaarheid (bestand tegen alle weersomstandigheden, chemische en mechanische invloeden)
- duurzaamheid (zeer lange levensduur, vrij van schadelijke stoffen)
Kleiklinkers worden, net als kasseien, meerdere keren hergebruikt en verliezen geen waarde. De kostprijs van oude, gebruikte kleiklinkers is gelijk aan de prijs van nieuwe.
DecimA
Dikformaat DF
ca. 208 x 67 x 103
voeg 2-3 mm: tot ca. 68 st. per m²
enkel op aanvraag > 2000 m²
DecimA
Waalformaat WF
ca. 208 x 50 x 103
voeg 2-3 mm: tot ca. 91 st. per m²
enkel op aanvraag > 2000 m²
Ancienne Belgique7
Ecologisch rijnformaat
ca. 188 x 45 x 63
voeg 2-3 mm: tot ca. 111 st. per m²
Wat is een Waalformaat?
Waalformaat of Waaltjes is het traditionele en meest voorkomende kleiklinkerformaat.
De lengte bedraagt ongeveer 20 cm en de breedte ongeveer 5 cm. Steenbakkerij Vande Moortel veranderde de hoogte van het Waalformaat van 10 cm naar 7 cm. Door deze ingreep hebben we de productie van dit duurzaam bouwmateriaal verder geoptimaliseerd. Zo worden er minder grondstoffen gebruikt en ligt het energieverbruik bij productie en transport lager. Dit alles is mogelijk zonder in te boeten aan de kwaliteit of levensduur van de kleiklinkers.
De ecologische ECO-7-size-Waalformaat kleiklinkers vindt u terug in de SeptimA reeks in verschillende unieke kleuren en afwerkingen. Onze Waalformaat klinkers zijn ook verkrijgbaar in een hoogte van 10 cm voor projecten vanaf 2000 m².
Zowel tuinpaden, terrassen en opritten, als openbare pleinen, straten en voetpaden worden met dit formaat aangelegd.
Wat is een Dikformaat?
Dikformaat kleiklinkers zijn een maat breder dan het klassieke Waalformaat. Hierdoor zijn er minder klinkers per m² nodig. De afmeting bedraagt ongeveer 210 x 67 x 103 mm. Dikformaat is verkrijgbaar voor projecten vanaf 2000 m² in de Decima reeks.
Ze worden hoofdzakelijk toegepast voor de aanleg van openbare pleinen, straten en voetpaden.
Wat is een Rijnformaat?
De afmeting bedraagt ongeveer 186 x 44 x 90 mm. De Rijnformaatjes zijn verkrijgbaar in de Ancienne Belgique reeks. Hun natuurlijke kleurnuances met getrommelde afwerking zorgen voor een zeer authentieke en sfeervolle afwerking van uw oprit, terras of tuinpad.
De ecologische ECO-7-size-Rijnformaat kleiklinkers vindt u terug in de Ancienne Belgique 7 reeks.
Zowel tuinpaden, terrassen en opritten, als openbare pleinen, straten en voetpaden worden met dit formaat aangelegd.
Wat is een Langformaat?
De Langformaat klinkers worden gekenmerkt door hun uitzonderlijk slanke afmetingen van ca. 235 x 36 x 72 mm. Het slanke zichtvlak biedt de mogelijkheid tot het uitwerken van een krachtige architectuur en creatieve concepten. Met hun ECO-7-size-formaat zijn ze zowel ecologisch als economisch verantwoord. Ze zijn terug te vinden in de Elegantia reeks.
Het slanke formaat is geschikt voor bestratingen zonder verkeersbelasting of licht bereden private toepassingen in een cementgebonden opbouw met een cementgebonden voegvulling.
Bezande klinkers
In de vormbak worden de klinkers gelijkmatig omhuld door een fijn laagje zand. Dit zand zal tijdens het bakken in de oven een aangepaste kleur geven. Door gebruik van verschillende zandsoorten met een eigen natuurlijke kleur creëren we een variatie aan kleurtinten. Bezande en onbezande klinkers hebben dezelfde hoge kwaliteit en voordelen van de uit natuurlijke materialen gebakken kleiklinkers. De keuze is puur esthetisch.
Onbezande klinkers - Wasserstrich
Onbezande kleiklinkers worden geproduceerd in een vormbak. Om de vormelingen weer uit hun mal te halen wordt een techniek met water toegepast. Dit zorgt voor een uitstraling met de typische gladde, pure kleistructuur van een Wasserstrich kleiklinker. De zachte kleurnuances staan garant voor een authentieke bestrating met een natuurlijk karakter.
Getrommeld
Getrommelde klinkers worden na het bakken bewerkt tot ze een verweerde vorm krijgen aan het oppervlak. Zowel bezande als onbezande kleiklinkers worden getrommeld. De verouderde look zorgt voor nog meer karakter.
Niet-getrommeld
De niet-getrommelde klinkers zijn kenmerkend vanwege hun klassieke vorm uit de vormbak. De sfeer van de bestrating wordt bepaald door de natuurlijke massakleur van de steen.
Gesmoord
De kleisamenstelling van de klinkers vormt de basis voor het bepalen van de kleur. Een bijkomend element is de ovenatmosfeer. Door het onttrekken van zuurstof tijdens het bakproces kunnen we de kleur van de klinkers manipuleren. Met het volledig reducerend bakken verkrijgen we een ruim en gevarieerd kleurpallet aan grijstinten.
Geglazuurd
De glazuurlaag geeft de klinkers een stijlvolle uitstraling en maakt deze zeer geschikt voor bv. functionele wegmarkeringen of het creëren van een creatieve bestrating. Geglazuurde kleiklinkers zijn beschikbaar op aanvraag.
Alle kleiklinkers uit het Vande Moortel gamma kunnen waterpasserend geplaatst worden dankzij hun specifieke natuurlijke karakter en kwaliteitskenmerken. In combinatie met de correcte voegvulling bieden onze kleiklinkers immers voldoende ruimte om het regenwater via de traditionele, natuurlijke voegen tussen de kleiklinkers in de ondergrond te laten infiltreren.
Meer informatie over het H2O Natural Clay Paving concept kan je op onze website terecht.
Het is mogelijk om onze gevelstenen als bestrating te gebruiken in enkele specifieke gevallen. Hierbij dient rekening te worden gehouden met enkele aandachtspunten omtrent het ontwerp en de uitvoering. Gevelstenen zijn namelijk minder sterk (minder hard) dan kleiklinkers. Er komt beter geen verkeer over. Voor een wandelpad, trap, terras of binnenvloer kunnen gevelstenen eventueel gebruikt worden als bestratingsmateriaal.
We verwijzen graag naar ons zeer uitgebreid aanbod aan kleiklinkers voor een duurzame en sterke bestrating. Deze zijn verkrijgbaar in verschillende unieke kleuren en formaten.
Verwerking & onderhoud
Alle beschikbare kleuren en formaten zijn te combineren in verschillende soorten legverbanden. Hierdoor is er enorm veel ontwerpvrijheid.
Wij geven u graag een aanzet met een overzicht van de meest toegankelijke legverbanden.
Halfsteensverband
Wildverband
1/3e verband
Halfsteens-, wild-, en 1/3e verband
Dit zijn de meest eenvoudige verbanden. De stenen worden meestal haaks op een afboording geplaatst. De aansluiting wordt dan gemaakt door afwisselend een hele en halve steen te plaatsen bij een halfsteensverband. In een 1/3e verband wordt een hele steen afgewisseld met een gezaagde steen op 1/3e van de lengte. De klinkers kunnen ook met de loop- of rijrichting mee gelegd worden. Bij een eenvoudig legplan is het voordeel dat er een snelle plaatsing mogelijk is.
Bij een wildverband worden de klinkers in een lijn geplaatst zonder een specifiek patroon aan te houden. Toch zijn er bij een wildverband mogelijkheden om een mooi straatbeeld te creëren. Zo wordt op de kanten steeds gestart met een halve steen, driekwart of een volle steen. Passtukken kleiner dan 1/3e steen moeten vermeden worden. Verder dient het aantal kleine sprongetjes boven elkaar of schuin boven elkaar beperkt te worden.
Visgraatverband
Dit verband wordt gecreëerd door 2 diagonale patronen haaks tegenover elkaar te plaatsen. Dit verband biedt diverse mogelijkheden en het resultaat is vaak levendig.
Keperverband
Bij het keperverband staan de stenen een kwartslag t.o.v. elkaar, maar liggen de stenen onder 45°. De V-vorm staat haaks op de loop- of rijrichting. Het keperverband heeft net als een visgraatverband een goede stabiliteit en wordt dan ook vaak toegepast bij iets zwaarder bereden toepassingen.
Elleboogverband
Het elleboogverband is een variant van het keperverband. Het patroon is identiek, maar het verband volgt de richting van de straat. Het elleboogverband wordt vooral toegepast bij zwaar of wringend verkeer op parkeerterreinen en bij in- en uitritten.
Blokverband
Het blokverband bestaat uit vierkanten die door een x aantal stenen worden gevormd, afhankelijk van het formaat. Het resultaat is speels en het verband kan gecombineerd worden met andere legpatronen.
Mogelijke oorzaken
Wituitslag is in de meeste gevallen een gevolg van wateroplosbare zouten en/of vrije kalk, die uit het cement in de straatlaag of de (onder)fundering komen. Ook sommige zandsoorten kunnen zouten/kalk bevatten. Bij overvloedig vocht of na een vochtige periode droogt het oppervlak uit en samen met het water migreren de zouten en/of de vrije kalk naar het oppervlak waar ze uitkristalliseren en onder de vorm van witte poederachtige uitbloei op de kleiklinkers zichtbaar worden.
Het gebruik van een cementgebonden fundering of stabilisé kan vlugger aanleiding geven tot wituitslag. Een betere oplossing is een straatlaag in splitzand van een sterke, scherpe natuursteen (bv.porfier of basalt). Het voegzand kan eveneens kalk of zout bevatten. Het gebruik van zoutarme materialen voor de fundering, straatlaag en voegvulling is aanbevolen. Voor deze laatste zijn gewassen rijnzand of splitzand van natuursteen (met een optimale korreldikte van 1-2 mm) geschikte materialen.
Behandeling
In veel gevallen zal de wituitslag door regen en wind van de steen gespoeld worden. De uitbloei kan nadien nog een aantal keren terugkomen, maar zal door dit natuurlijke reinigingsproces geleidelijk aan afnemen. Het is dan ook vaak aangewezen gewoon af te wachten en dit natuurlijke proces zijn gang te laten gaan. Indien de wituitslag niet snel genoeg verdwijnt of de verharding in een overdekte zone ligt (terras, carport, etc.), waar de regen niet kan zorgen voor een natuurlijke afspoeling, kan het natuurlijke proces versneld worden.
Men kan het natuurlijke proces versnellen door de wituitslag eerst af te borstelen (geen stalen borstel) van de droge verharding of ze licht op te schuren met een vochtig, grofkorrelig gewassen zand. Vervolgens reinigt men de kleiklinkers met zuiver water en een borstel, om ze dan terug te laten opdrogen. Ook afspoeling onder druk is mogelijk. Wij adviseren om steeds eerst een proef uit te voeren op een weinig of niet-zichtbaar deel om na te gaan of de voegvulling en/of de textuur van de klinkers niet aangetast wordt.
Bij hardnekkige uitslag kan er eventueel overgegaan worden op een reinigingsmiddel om de uitbloeiing te verwijderen of op te lossen. Ook hier dient het product steeds eerst uitgetest te worden op een paar weinig of niet-zichtbare klinkers. De behandeling dient te gebeuren volgens de specifieke richtlijnen en voorwaarden van de fabrikant/leverancier van het reinigingsmiddel.
De uitbloei kan nog een aantal keren tergkomen, maar zal geleidelijk aan afnemen. Het kan nodig zijn de vermelde behandelingen te herhalen, aangezien er door de bevochtiging altijd een deel van het zout terug naar binnen draineert om later terug als uitbloeiing neer te slaan. Bij overdekte zones is het aangewezen de behandeling zo snel mogelijk uit te voeren om een hardnekkige, meerlagige afzetting te voorkomen.
Mogelijke oorzaken
Mos en algen hebben schaduw en vocht nodig om goed te groeien. Ze komen dan ook vooral voor op schaduwrijke plaatsen, vaak in de omgeving van planten en/of bomen. Mos groeit meestal samen met onkruid tussen de voegen van uw verharding. Algen kunnen zich soms in deze negatieve omgeving ook afzetten op de oppervlakte van de klinkers zelf.
Behandeling
Wanneer een lichte mosgroei/groene aanslag ontstaan na een koude, donkere winterperiode kan u de zon en warmte even hun werk laten doen. Mos en algen kunnen niet tegen de zon en zullen op een natuurlijke wijze verminderen of verdwijnen.
Er zijn ook producten op de markt om het mos te verwijderen om dit proces te versnellen of toe te passen bij een meer intense mos- of algenvorming. Voor een goed resultaat is het belangrijk om de gebruiksvoorschriften goed te volgen en het product lang genoeg te laten inwerken. We adviseren om steeds een proef uit te voeren op enkele weinig of niet-zichtbare stenen om na te gaan of de oppervlaktetextuur en kleur van de stenen niet aangetast worden.
Uit ervaring blijkt dat het vernevelen van een concentratie bleekwater (5-10%) op de stenen, om ze vervolgens af te schuren en ze goed te laten uitdrogen al heel efficiënt kan zijn. De meeste verkrijgbare bleekwatersamenstellingen zijn reeds verdunde oplossingen. Neem hierbij de nodige voorzorgsmaatregelen om de omliggende planten te beschermen. Vermijd tevens producten op basis van zoutzuur: deze kunnen de kleur van de klinkers en voegvulling aantasten.
Ook een reiniging met de hogedrukreiniger is mogelijk voor het verwijderen van de algen en het mos. Aangezien kleiklinker een natuurlijk materiaal is zonder pigmenten en op een hoge temperatuur wordt gebakken, kan de kleur of textuur van de klinker niet aangetast worden.
Enkel bij kleiklinkers met een bezanding of oppervlaktebehandeling vragen we extra aandacht en wordt een zeer krachtige, intensieve behandeling best vermeden om beschadiging van het bezande oppervlak te voorkomen. Hierdoor zou de bezandingstextuur kunnen weggestraald worden. Vermijd dus het gebruik van een puntstraal en bewaar voldoende afstand. Na het reinigen wordt de voegvulling steeds opnieuw hersteld. Bij voorkeur raden wij splitzand (porfier/basalt) of rijnzand fractie 1/2 mm aan.
Mogelijke oorzaken
Cementsluier mag niet verward worden met een uitbloei. Cementsluier is echter afkomstig van cement. Het ontstaat tijdens de uitvoering en komt voor op het zichtvlak van de kleiklinkers. Cementsluier kan zich voordoen als een grijze waas over een bepaalde oppervlakte of als cementkorsten aan de rand van de kleiklinkers. Cementsluier op de kleiklinkers wordt voornamelijk veroorzaakt door onoplettendheden bij de uitvoering.
Behandeling
Het is voor elke behandeling aangeraden eerst een test uit te voeren op een weinig of niet-zichtbaar deel om beschadiging van de eventuele bezandings- of oppervlaktetextuur na te gaan.
Bij een hele lichte sluier is de beste aanpak deze eerst, bij voorkeur droog af te borstelen. Vervolgens het oppervlak te reinigen met water en een half-harde borstel. Ook afspoeling onder druk is mogelijk. Vermijd een puntstraal en hou voldoende afstand om de klinkers en eventuele bezanding niet te beschadigen. Test op een weinig of niet-zichtbare zone welke straal de cementsluier verwijdert zonder de kleur en textuur van de klinkers aan te tasten.
Resterende cementsluier kan men verwijderen met een chemisch product, dat geschikt is voor het verwijderen van cementsluier op gebakken kleiklinkers. Hiervoor zijn verschillende producten verkrijgbaar. Zorg voor een goede afscherming van omliggende materialen en beplanting. Volg steeds de uitvoeringsvoorschriften van de leverancier. Vermijd producten op basis van zoutzuur, aangezien deze de kleur van de klinkers en de voeg kunnen aantasten.
Het kan vaak nodig zijn de behandeling te herhalen om het gewenste resultaat te bekomen.
Er zijn talloze oorzaken waardoor uw oprit, terras of tuinpad met klinkers door vlekken ontsierd kan worden. Dit kan gedurende de uitvoering of na verloop van tijd gebeuren. Vaak zal de mate en type van vervuiling bepalen welke reinigingsmethode toegepast moet worden. Een combinatie van verschillende technieken kan ook de sleutel tot succes zijn om de vlekken te verwijderen. Sommige vlekken zijn echter nauwelijks of niet te verwijderen, waardoor de beschadigde klinkers vervangen moeten worden.
Het is altijd aangeraden eerst een test uit te voeren op een weinig of niet-zichtbare oppervlakte om na te gaan of de oppervlaktetextuur en kleur van de kleiklinkers niet aangetast worden. Vaak kan het ook nodig zijn de behandeling te herhalen om het gewenste resultaat te bekomen.
Mechanisch reinigen van vlekken op uw bestrating
Indien een reiniging met water en een half-harde borstel geen of weinig effect heeft, kan een behandeling met de hogedrukreiniger getest worden. Kleiklinker is een natuurlijk materiaal zonder pigmenten dat op een hoge temperatuur wordt gebakken. Hierdoor kan de massakleur van de kleiklinker niet aangetast worden. Bij kleiklinkers met een bezanding of oppervlaktebehandeling is een zeer krachtige, intensieve behandeling afgeraden om beschadiging van het oppervlak te voorkomen. Vermijd dus het gebruik van een puntstraal en bewaar voldoende afstand.
Na het reinigen wordt de voegvulling opnieuw hersteld. Gebruik bij voorkeur een splitzand van porfier, basalt of rijnzand. De optimale korrelafmeting voor voegzand bedraagt 1/2 mm. Indien een kleinere korrelafmeting 0/2 gebruikt wordt, dient het gehalte fijne fractie (stof) beperkt te worden tot minder dan 10 % fijne bestanddelen < 0.063 mm.
Behandeling met zure reinigingsmiddelen
Indien gebruik gemaakt wordt van zure reinigingsproducten moeten producten op basis van zoutzuur steeds vermeden worden. Deze kunnen de kleur van de klinker en de voeg aantasten. Behandelingen dienen steeds te gebeuren volgens voorschriften van de fabrikant. Er worden o.a. goede producten aangeboden voor specifieke vervuilingen zoals roest en olie. Zorg voor voldoende afscherming van omliggende materialen en beplanting.
Het correct invoegen is van groot belang voor de duurzaamheid. Het type voegvulling wordt meestal gekozen in functie van de toepassing, de waterdoorlatendheid en de onderhoudseisen.
Invegen met voegzand
Voegzanden zijn geschikt voor de aanleg van terras, oprit, tuinpad of openbare projecten zoals fiets- en wandelpaden, pleinen of straten met beperkt verkeer.
Voor de klassieke ongebonden voegmaterialen is een sterk en scherp materiaal aangewezen, bv. split van porfier, basalt of rijnzand. De optimale korrelafmeting voor voegzand bedraagt 1/2 mm. Indien een kleinere korrelafmeting 0/2 gebruikt wordt, dient het gehalte fijne fractie (stof) beperkt te worden tot minder dan 10 % fijne bestanddelen < 0.063 mm.
Minder geschikte zandsoorten zijn wit zand en andere fijne zandsoorten. Deze zijn minder sterk en de voegen raken sneller vervuild waardoor ze gevoeliger zijn voor mos. Zeker voor bereden toepassingen zijn de fijne zandsoorten afgeraden.
Inwassen met voegmortel
Een bestrating, ingewassen met voegmortel, is in principe niet waterdoorlatend en onderhoudsvrij. Er zijn verschillende mogelijkheden om de bestrating in te wassen met voegmortel: zelf aangemaakte mortel met zand, cement en een hechtingsverbeteraar, geprefabriceerde voegmortels uit zakken of gemodificeerde mortels, die geleverd worden met mixer door de betoncentrale. De voegmortels bestaan in verschillende soorten volgens de gewenste voegkleur, de verwachte belasting en voegdikte.
Een cementgebonden voeg wordt aangebracht op een cementgebonden fundering van schraal beton of zandcement en een straatlaag van zandcement. De kleiklinkers worden meestal met een bredere voeg van 5 à 10 mm gelegd om voldoende sterk te zijn. Een dunnere voeg is mogelijk, maar wordt meestal enkel gebruikt voor de aanleg van terras en tuinpaden. Volg hiervoor de richtlijnen van de mortelleverancier.
Voor een goede afwatering is een dwarshelling van minimaal 2% aangeraden.